Komunikaty
Szok spowodowany pandemią COVID-19 nie zagraża stabilności systemu finansowego w Polsce, choć ryzyko pozostaje podwyższone
Data publikacji strony: 03-12-2020
Szok spowodowany pandemią COVID-19 nie zagraża stabilności systemu finansowego w Polsce. Odporności polskiego sektora bankowego sprzyjają w szczególności: (1) brak nierównowag finansowych i makroekonomicznych przed pandemią, (2) duża zdolność do absorpcji strat przejawiająca się wysokim poziomem i jakością kapitału w sektorze bankowym, a także (3) działania wspierające ze strony instytucji publicznych.
Raport o stabilności systemu finansowego. Grudzień 2020 r.
Ryzyko pozostaje jednak podwyższone. W szczególności należy zwrócić uwagę na poniższe zjawiska.
- Odpisy na straty kredytowe związane ze skutkami pandemii COVID-19 będą główną przyczyną istotnego spadku wyniku finansowego w sektorze bankowym. Większość banków po zaabsorbowaniu strat kredytowych wciąż będzie jednak dysponować nadwyżkami kapitałowymi ponad wymogi regulacyjne.
- Rośnie ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami mieszkaniowymi. Wzrost liczby pozwów kierowanych do sądów przez kredytobiorców i odsetka rozstrzygnięć niekorzystnych dla banków powodują konieczność tworzenia dodatkowych odpisów i rezerw, co w efekcie negatywnie wpływa na wyniki finansowe i perspektywy ich dalszego kształtowania.
- Postępuje dalsze obniżanie rentowności sektora bankowego, a pandemia nasiliła ten proces. Ogranicza to zdolność sektora bankowego do wzmacniania bazy kapitałowej z zatrzymanych zysków.
- Utrzymuje się trudna sytuacja niektórych instytucji finansowych. Już wcześniej występujące w nich niedobory kapitałowe mogą się dalej pogłębiać w wyniku skutków pandemii.
- Wzrasta znaczenie powiązań pomiędzy sektorami bankowym i rządowym w efekcie zwiększonego zaangażowania sektora bankowego w obligacje skarbowe lub gwarantowane przez Skarb Państwa.
- Obawy o nadmierne ograniczanie podaży kredytu przez banki, tzw. credit crunch, nie potwierdziły się. Jednak niepewność dotycząca przyszłej polityki kredytowej banków pozostaje.
W opinii Narodowego Banku Polskiego realizacja poniższych rekomendacji będzie sprzyjać utrzymaniu stabilności krajowego systemu finansowego.
- Instytucje kredytowe, zakłady ubezpieczeń i towarzystwa funduszy inwestycyjnych powinny kontynuować konserwatywną politykę dywidendową do czasu uwzględnienia wszystkich skutków pandemii.
- Banki i audytorzy powinni wypracować spójne i adekwatne sposoby raportowania strat kredytowych i odpisów z tytułu ryzyka prawnego związanego z kredytami mieszkaniowymi w walutach obcych.
- Podmioty o niskich współczynnikach kapitałowych i obniżonej rentowności powinny zintensyfikować podejmowane działania mające na celu poprawę ich sytuacji.
- Banki i kredytobiorcy powinni dążyć do pozasądowego rozwiązywania sporów w sprawach dotyczących kredytów mieszkaniowych w walutach obcych.
- W okresie pogorszenia sytuacji finansowej banków należy rozważyć przejściowe obniżenie składek na system gwarantowania depozytów.
- Towarzystwa funduszy inwestycyjnych powinny lepiej dopasować skład portfeli funduszy inwestycyjnych do częstotliwości umarzania tytułów uczestnictwa.
- Zakłady ubezpieczeń powinny uwzględnić ryzyko związane z podwójnym wykorzystaniem kapitału oraz wysokim udziałem oczekiwanych zysków z przyszłych składek w środkach własnych.
- Zakłady ubezpieczeń na życie powinny ograniczyć oferowanie ubezpieczeń z UFK, w których zredukowano komponent ochronny.