Publikacje
Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych (archiwum)
Począwszy od II połowy 2017 r. raport „Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych” stanowi część szerszego opracowania „Raport o rynku pracy i sytuacji gospodarstw domowych”.
Część poświęcona ocenie sytuacji finansowej sektora gospodarstw domowych ma charakter kwartalny i służy analizie decyzji podejmowanych w tym sektorze widzianych z dwóch perspektyw.
Na początku omówione jest tworzenie dochodów w sektorze gospodarstw domowych oraz rozdysponowanie dochodów pomiędzy spożycie i oszczędności, ze szczególnym uwzględnieniem perspektyw dla spożycia na najbliższy kwartał oraz tendencji w kształtowaniu się stopy oszczędzania oraz stopy inwestowania.
Następnie przedstawiona jest kwartalna pozycja finansowa gospodarstw domowych w kontekście zmian w wartościach oraz strukturze utrzymywanych przez gospodarstwa domowe aktywów i zaciąganych zobowiązań oraz tendencji w kształtowaniu się tych kategorii.
Pliki do pobrania:
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – IV kw. 2016 r. (PDF)
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – III kw. 2016 r. (PDF)
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – II kw. 2016 r. (PDF)
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – I kw. 2016 r. (PDF)
Dynamika sprzedaży detalicznej na tle lat ubiegłych
Uruchomienie programu Rodzina 500+ w kwietniu br. stanowi potencjalnie istotny szok dochodowy dla konsumpcji gospodarstw domowych. Ewentualne zmiany w popycie konsumpcyjnym GD powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie w kształtowaniu się sprzedaży detalicznej. Dynamiki łącznej sprzedaży detalicznej na tle odpowiadających im wskaźników w latach ubiegłych nie wskazują jednak na istotną zmianę tendencji zarówno agregatu, jak i poszczególnych komponentów. Czytaj na str. 12
Program Rodzina500+ zwiększy konsumpcję usług
Porównanie średniego dochodu gospodarstw domowych ze względu na deklarowaną sytuację finansową sugeruje, że już świadczenie w wysokości 1000 zł jest w stanie poprawić ich sytuację dochodową na tyle, by w istotny sposób wpłynąć na strukturę wydatków. Wśród gospodarstw domowych, którym takie świadczenie może przysługiwać, te o lepszej (subiektywnej) sytuacji dochodowej odnotowują relatywnie większy udział wydatków na odzież i obuwie, transport, edukację, rekreację i kulturę, turystykę oraz restauracje i hotele. Można więc oczekiwać wyższego tempa wzrostu właśnie w tych kategoriach wydatków, z których istotną część stanowią usługi. Powyższe może częściowo tłumaczyć brak wyraźnego przełożenia się programu Rodzina500+ na dynamikę sprzedaży detalicznej. Czytaj na str. 13
Źródła finansowania inwestycji w Polsce
W Polsce głównym źródłem finansowania inwestycji są środki krajowe. Napływ kapitału z zagranicy, choć istotny, systematycznie maleje (z ok. 4% PKB w latach 2005-2010 do 3% PKB w 2010-2015). Relacja oszczędności krajowych w gospodarce narodowej do PKB w I kw. 2016 r. wyniosła 21,9%. Str Czytaj na str. 17
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – IV kw. 2015 r. (PDF)
Źródła finansowania inwestycji w Polsce
W Polsce głównym źródłem finansowania inwestycji są środki krajowe. Napływ kapitału z zagranicy, choć istotny, systematycznie maleje (z ok 4% PKB w latach 2005-2010 do 3% PKB w latach 2010-2015). Czytaj na str. 14
Struktura aktywów – porównanie międzynarodowe
Gospodarstwa domowe w Polsce posiadają relatywnie niewiele aktywów finansowych w porównaniu z innymi krajami rozwiniętymi, jednocześnie nie są jeszcze silnie zadłużone. W strukturze aktywów polskich gospodarstw domowych występuje wyższy, niż w innych krajach naszego regionu, udział aktywów płynnych (tj. gotówki i depozytów krótkoterminowych). Czytaj na str. 21
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – III kw. 2015 r. (PDF)
Rewizja danych o spożyciu gospodarstw domowych
PRewizja przez GUS danych z rachunków narodowych zmieniła przebieg wszystkich składowych dochodów do dyspozycji. W największym stopniu zmiany dotknęły dwóch głównych składowych: nadwyżki operacyjnej brutto (tj. dochodów z działalności gospodarczej) oraz dochodów z pracy najemnej. Rewizja dochodów z działalności gospodarczej objęła niemal cały okres ostatnich pięciu lat, w znacznym stopniu obniżając łączne dochody do dyspozycji gospodarstw domowych. Czytaj na str. 9
Rewizja danych o spożyciu gospodarstw domowych
Po rewizji rachunków narodowych przez GUS dynamika spożycia dóbr trwałych wskazuje na głębsze i trwalsze załamanie w 2013 r., niż pierwotnie sadzono. Korekty spożycia indywidualnego dotyczą przede wszystkim spożycia dóbr trwałych, dla których wartości w 2014 r. sprzed rewizji były znacząco niedoszacowane (o ok. 2 mld zł w każdym kwartale). Czytaj na str. 14
Rewizja danych o oszczędnościach gospodarstw domowych
Znacząca rewizja dochodów gospodarstw domowych, przy relatywnie zgodnych pomiędzy rewizjami szacunkach spożycia prywatnego przełożyły się na istotną rewizję oszczędności. W okresach, w których negatywnie na dochody gospodarstw domowych oddziaływały zarówno korekty dochodów z pracy najemnej, jak i nadwyżki operacyjnej brutto (lata 2013-2015), narastała rozbieżność´ pomiędzy szacunkami oszczędności przez GUS. Dane przed rewizją wskazywały na systematyczny wzrost oszczędności dobrowolnych od 2013. Tymczasem po zweryfikowaniu przez GUS, stopa oszczędności dobrowolnych oscyluje w tym okresie wokół ok 0,7%. Czytaj na str. 17
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – II kw. 2015 r. (PDF)
Źródła finansowania inwestycji w Polsce
W Polsce głównym źródłem finansowania inwestycji są środki krajowe. Relacja oszczędności w gospodarce narodowej do PKB w II kw. 2015 r. utrzymała silny trend wzrostowy. W oszczędnościach krajowych główną role stanowią oszczędności sektora przedsiębiorstw. Od II kw. 2014 r. następuje powolny wzrost udziału oszczędności przedsiębiorstw, podczas gdy udział oszczędności generowanych przez gospodarstwa domowe w PKB utrzymuje się na mniej więcej stałym poziomie. Dominująca rola sektora przedsiębiorstw niefinansowych w tworzeniu zagregowanych oszczędności w Polsce wskazuje od lat na istotną rolą finansowania inwestycji ze środków pochodzących ze źródeł krajowych. Czytaj na str. 16
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – I kw. 2015 r. (PDF)
Oszczędności w różnych sektorach gospodarki krajowej
Relacja oszczędności w całej gospodarce do PKB w I kw. 2015 r. wyniosła 19,5% (po wyeliminowaniu wahań sezonowych), utrzymując tym samym silny trend wzrostowy. W ostatnich latach obserwuje się marginalizację sektora gospodarstw domowych w strukturze oszczędności gospodarki narodowej, które obecnie w przeważającym stopniu generowane są przez sektor przedsiębiorstw. Czytaj na str. 14
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – IV kw. 2013 r. (PDF)
Oszczędności w różnych sektorach gospodarki narodowej
Niski udział oszczędności gospodarstw domowych w łącznej relacji oszczędności w gospodarce narodowej do PKB był w przeważającej części rekompensowany przez wzrost oszczędności w sektorze przedsiębiorstw. W ostatnich latach obserwuje się marginalizację sektora gospodarstw domowych w strukturze oszczędności gospodarki narodowej, które obecnie w przeważającym stopniu generowane są przez sektor przedsiębiorstw. Czytaj na str. 14
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – III kw. 2013 r. (PDF)
Oszczędności w różnych sektorach gospodarki narodowej
W ostatnich latach obserwuje się marginalizację sektora gospodarstw domowych w strukturze oszczędności gospodarki narodowej, które obecnie w przeważającym stopniu generowane są przez sektor przedsiębiorstw. Czytaj na str. 14
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – II kw. 2013 r. (PDF)
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – I kw. 2013 r. (PDF)
Oszczędności w różnych sektorach gospodarki narodowej
Dodatnie oszczędności w I kwartale 2013 r. wygenerowały sektor przedsiębiorstw oraz sektor instytucji finansowych i ubezpieczeniowych, a ich udział w dodatnich oszczędnościach ogółem wyniósł odpowiednio 84% i 16%. W ostatnich latach obserwuje się marginalizację sektora gospodarstw domowych w strukturze oszczędności gospodarki narodowej, które obecnie w przeważającym stopniu generowane są przez sektor przedsiębiorstw. Czytaj na str. 8
Miejsce sektora gospodarstw domowych w gospodarce Polski na tle innych krajów
Polskę w porównaniu do innych krajów Europy i niektórych krajów pozaeuropejskich cechuje wysoki udział sektora gospodarstw domowych w łącznych dochodach pozyskiwanych w gospodarce. Jednym z czynników warunkujących taką pozycję sektora GD stanowi struktura gospodarki z dużą liczbą małych podmiotów gospodarczych zaliczanych do sektora gospodarstw domowych. Czytaj na str. 9
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – IV kw. 2012 r. (PDF)
Oszczędności w różnych sektorach gospodarki narodowej
Relacja oszczędności w całej gospodarce do PKB w IV kw. 2012 r. wyniosła 17,0% (po eliminacji wahań sezonowych) i od 2008 roku cechuje się trendem spadkowym, głównie ze względu na malejące oszczędności sektora gospodarstw domowych. Sektor przedsiębiorstw oraz sektor gospodarstw domowych w IV kw. 2012 r. wygenerowały odpowiednio 66% i 34% dodatnich oszczędności ogółem (przy ujemnych oszczędnościach sektora instytucji rządowych i samorządowych oraz sektora instytucji finansowych i ubezpieczeniowych). Czytaj na str. 8
Dane roczne za 2012 r. – krótki komentarz
Obniżenie się dynamiki spożycia oraz spadek dochodów w 2012 r. skutkowały stosunkowo wysoką stopą oszczędzania na poziomie 4,7%. Czytaj na str. 9
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – III kw. 2012 r. (PDF)
Oszczędności w różnych sektorach gospodarki narodowej
Relacja oszczędności w całej gospodarce do PKB w III kw. 2012 r. wyniosła 16,8% (po eliminacji wahań sezonowych) i od 2008 roku cechuje się trendem spadkowym, głównie ze względu na malejące oszczędności sektora gospodarstw domowych. Czytaj na str. 7
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – II kw. 2012 r. (PDF)
Oszczędności w różnych sektorach gospodarki narodowej
Relacja oszczędności w całej gospodarce do PKB w II kw. 2012 r. wyniosła 16,6 (po eliminacji wahań sezonowych) i od 2008 roku cechuje się trendem spadkowym, głównie ze względu na malejące oszczędności sektora gospodarstw domowych. Czytaj na str. 7
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – I kw. 2012 r. (PDF)
Oszczędności w różnych sektorach gospodarki narodowej
Relacja oszczędności w całej gospodarce do PKB w II kw. 2012 r. wyniosła 15,5 (po eliminacji wahań sezonowych) i od 2008 roku cechuje się trendem spadkowym, głównie ze względu na malejące oszczędności sektora gospodarstw domowych. Czytaj na str. 7
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – IV kw. 2011 r. (PDF)
Oszczędności w różnych sektorach gospodarki
Relacja oszczędności w całej gospodarce do PKB od 2008 roku cechuje się trendem spadkowym, głównie ze względu na malejące oszczędności sektora gospodarstw domowych. Sektor przedsiębiorstw, sektor gospodarstw domowych oraz sektor instytucji finansowych i ubezpieczeniowych w IV kw. 2011 r. wygenerowały odpowiednio 71 %, 26% i 3% dodatnich oszczędności ogółem. Czytaj na str. 7
Dane roczne za 2011 r. – krótki komentarz
W całym 2011 r. zaobserwowano zerowe tempo wzrostu dochodów do dyspozycji brutto gospodarstw domowych w ujęciu realnym. Utrzymanie się tempa wzrostu spożycia przy zerowym wzroście dochodów w 2011 roku skutkowało znacznym obniżeniem się stopy oszczędzania. Czytaj na str. 8
Akcje i inne udziały kapitałowe oraz Rezerwy techniczno - ubezpieczeniowe jako formy aktywów finansowych gospodarstw domowych
Wśród form aktywów finansowych gospodarstw domowych – zgodnie z metodologią rachunków narodowych ESA’95– obok depozytów, papierów skarbowych i gotówki, wyodrębniane są instrumenty finansowe Akcje i udziały kapitałowe (w skrócie - akcje) oraz Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe (w skrócie – ubezpieczenia). Są one istotnym elementem zasobu aktywów – ich udział przekracza łącznie 50% stanu aktywów finansowych gospodarstw domowych (po ok. 25% przypadające na każdy z rodzajów aktywów). Jednocześnie są to grupy aktywów względnie heterogeniczne, z potencjalnie wieloma czynnikami, zarówno ekonomicznymi, jak i instytucjonalnymi, wpływającymi na ich kształtowanie. Celem ramki jest zbadanie znaczenia tych czynników dla kształtowania się obu rodzajów aktywów, z uwzględnieniem ich heterogeniczności. Czytaj na str. 15
- Sytuacja finansowa sektora gospodarstw domowych – III kw. 2011 r. (PDF)
Oszczędności w różnych sektorach gospodarki narodowej
Relacja oszczędności w całej gospodarce do PKB w III kw. 2011 r. wyniosła 15,9% (po eliminacji wahań sezonowych) i od 2008 roku cechuje się trendem spadkowym, głównie ze względu na malejące oszczędności sektora gospodarstw domowych. Czytaj na str. 7
Stopa oszczędności a korekta z tytułu zmiany udziałów netto gospodarstw domowych w rezerwach funduszy emerytalnych (FE)
Wielkość korekty o FE ma niewielkie znaczenie na tle wielkości dochodów do dyspozycji, jednak jej udział w oszczędnościach jest znaczący i w latach 200-2010 wyniósł średnio 36% wartości oszczędności. Długookresowe tendencje stopy oszczędzania i „stopy oszczędzania oczyszczonej z korekty o FE” są zgodne (współczynnik korelacji między tymi miarami wynosi 0,74). Czytaj na str. 8